Als leren niet vanzelf gaat dan heb je het zwaar op school. Want zelf merk je als kind perfect of je met de groep mee kunt of juist niet. En dat levert soms heel verdrietige momenten op voor de kinderen maar ook voor de ouders.
Niet kunnen leren is natuurlijk iets anders als niet willen leren. Ik wil het nu hebben over de kinderen die niet kunnen leren of waarbij het anders gaat
Er kunnen veel oorzaken zijn waardoor het leren niet vanzelf lukt. Ik ga daar niet verder op in omdat ik dan een heel boekwerk zou moeten schrijven en dat is natuurlijk (nog) niet de bedoeling.
Wat wel bij alle kinderen identiek is, ongeacht de oorzaak, is het feit dat ze zich anders voelen dan al die andere kinderen in de klas of bv in het gezin. Het zal je maar overkomen dat je de enige bent in het gezin waar het leren niet van een leien dakje afgaat. Deze kinderen komen over het algemeen bij mij in de praktijk aan met frisse tegenzin. Ze moeten alweer iets anders doen dan al de andere kinderen die ze kennen. Of voelen zich gedwongen door absoluut liefhebbende ouders die het beste met hun kind voorhebben. Moeten alweer op woensdagmiddag ergens naar toe om “beter” te worden (!).
Hoe dan ook, in de eerste gesprekken met deze kinderen merk ik vaak dat er pijn, schaamte en verdriet heerst bij het kind. Ben ik dan niet goed? Waarom heb ik dat? Ik kan er toch ook niets aan doen! Ik beantwoord alle vragen voor zover ik daar antwoorden op heb. Het gaat namelijk niet zozeer om het antwoord dat ik geef maar om het kind het gevoel te geven dat het gehoord wordt.
Hoe bedoel je….gehoord? Ouders luisteren toch naar hun kinderen en leerkrachten doen dat zeer zeker ook! Klopt helemaal. En ze luisteren ook goed naar het kind. En toch…moet er meer huiswerk om te oefenen mee naar huis. Maar het kind wil niet! En toch moet er een begeleider opgezet worden want er is achterstand. Maar het kind wil niet! En toch moet er elke keer weer met het kind apart gezeten worden om hiaten weg te werken. Maar het kind wil dat niet.
Kinderen die zoveel moeten omdat ze het anders niet redden (qua norm) op de basisschool hebben het zwaar. En eerlijk gezegd kan ik het ook niet leuker maken dan het is. Wat ik wel kan doen is deze kinderen afhalen. Daarmee wil ik zeggen dat ik me verplaatst in het kind. En daar waar dit kind vastloopt, stap ik mee op de bus.
Dat gaat niet zomaar. Daarvoor moet ik een relatie met een kind opbouwen. Soms gaat dat soepel..soms niet. Maar de essentie blijft dat ik Samen met kind op pad ga. Het is namelijk vaak niet het leerprobleem dat het leren bemoeilijkt maar juist iets anders. Waarnemen, focus, zorgvuldig zijn. Dat is allemaal te leren en te trainen. Dat doe ik met spelletjes waarbij de cognitieve (denk) functies worden ingeoefend. Dit combineer indien mogelijk met schoolse zaken en maak daarbij de transfer samen met het kind naar hoe een net geleerde strategie bij een spelletje ook kan worden toegepast bij het leren. Ik moet dus eerst van het kind leren hoe het kind in elkaar zit om dan het kind iets te kunnen leren. Klinkt wazig maar is het niet. Ouders doen dat voortdurend.
Waarom kan een baby niet lopen als hij geboren wordt? Deze vraag werd me gesteld door een van mijn leerlingen. Ik wilde een heel verhaal gaan houden over spieren en pezen en allerlei zaken die daarmee te maken hadden. Hij onderbrak me en zei heel vrolijk: “Laat maar ik weet het al…de papa en mama hebben hem dat in de buik nog niet kunnen leren.” En dat klopt helemaal. Soms ben je ergens nog niet aan toe. En zo kan dat ook met leren gaan. Dat kan zijn omdat er iets nog niet ontwikkeld is. Of nog niet ontwikkeld kan worden. En het kan ook zijn dat het leren via een andere weg verloopt.
Dezelfde leerling van eerder in dit verhaal wist me ook te vertellen dat als er in je hoofd iets niet goed gaat dat niet wil zeggen dat je het niet kunt. Het wil alleen maar zeggen dat de weggetjes in je hoofd anders lopen en je TomTom nog niet geupdate is!
Ik kan je zeggen dat ik dan wel even sta te kijken van zoveel 9-jarige wijsheid. Het klopt helemaal. Als de netwerken in je hoofd anders lopen, dus als je anders bekabeld bent, dan leer je ook anders. Dan sla je informatie anders op. Misschien wel op de verkeerde plek en kun je deze informatie, als je nodig hebt, gewoon niet meer terugvinden. Ondanks dat je je uiterste stinkende best doet….lukt het gewoon niet. Heel vervelend als je merkt dat je heel hard hebt geleerd en je de dag erna met de beste wil van de wereld niet meer weet dat 7×7 49 is.
En zo kan ik veel verhalen vertellen. Veel verdriet beschrijven en ook, en daar gaat het me om, veel mooie verhalen vertellen. Over de reis, de grenzen en de onbeschrijfelijke vreugde die een kind kan beleven als het leren (op niveau) wel lukt. Op een andere manier, zijn of haar manier, een getuigenis van een reis die we samen maakten. En van de ouders die hun kind zien groeien en zelfs zien opbloeien.
Van Samen leren naar alleen kunnen klinkt misschien als een slogan. Maar het is meer dan dat. Het is hoe we allemaal leren. Hoe we allemaal verder komen. Niemand kan het alleen. Je hebt de ander nodig om verder te komen. Dat is voor iedereen zo, vanaf het moment dat we geboren worden. En voor sommigen blijft het langer zo. Die ander in het woordje Samen, dat ben jij als ouder en ik als begeleider.
Ik heb een geweldig beroep! Ik ga op reis en ik neem mee….mezelf en de ander! En samen beklimmen we onmogelijke bergen, gaan we over grenzen heen, vallen we en staan we ook weer op. Kijken we samen naar de volgende etappe, plannen we heel goed hoe we verder gaan en bedenken wat we daarvoor nodig hebben. En ieder reisdoel dat we bereiken is een feestje waard!